Tytuł projektu: Czynna ochrona przyrody na obszarach Natura 2000: Łebskie Bagna PLH220040 oraz Hel i Zatoka Pucka PLH220032 Etap 2.
Termin realizacji projektu: 11.04.2016 r. – 31.01.2017 r.
Koszt całkowity projektu: 123.500,00 PLN
Koszty kwalifikowane projektu: 123.500,00 PLN
Kwota dofinansowania ze środków WFOŚIGW w Gdańsku w formie dotacji: 110.000,00 PLN
Wkład własny: 13.500,00 PLN
Partnerzy:
Cel/(e) projektu:
Głównym celem projektu jest wspomaganie procesu renaturalizacji wybranych siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 Łebskie Bagna PLH 220040 oraz Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 i PLB220005. Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez powtórzenie wykonanych wcześniej zabiegów na tych powierzchniach, na których dotychczas nie osiągnięto zadowalającego efektu lub usunięcie nowych zagrożeń, które wcześniej nie występowały.
Opis projektu:
W ramach realizacji projektu planowane są następujące działania:
1/ usuwanie nalotów brzozy i sosny z poeksploatacyjnego fragmentu torfowiska Czarne Bagno, na którym uprzednio przeprowadzono reintrodukcję mchów torfowców,
2/ usuwanie róży pomarszczonej i wierzby kaspijskiej z wydm Cypla Helskiego (wraz z niezbędnymi uzupełniającymi pracami pielęgnacyjnymi).
Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego od kilku lat prowadzi na tych obszarach prace mające na celu odtworzenie cennych siedlisk przyrodniczych oraz ich utrzymanie w stanie uniemożliwiającym dalszą degradację.
Torfowisko Czarne Bagno wraz z pobliskim torfowiskiem Łebskie Bagno, wchodzi w skład ostoi Natura 2000 Łebskie Bagna PLH220032 położonej w gminie Nowa Wieś Lęborska w województwie pomorskim. Oba torfowiska objęte są ochroną rezerwatową i posiadają plany ochrony. W zapisach tych planów znajdują się prace związane m.in. z odtworzeniem i poprawą stanu ochrony siedliska 7120 Torfowiska wysokie zdolne do naturalnej lub stymulowanej regeneracji oraz wszelkie prace pielęgnacyjne mające za zadanie utrzymanie go w jak najlepszym stanie.
Od roku 2013, na powierzchniach objętych zabiegiem restytucji, bardzo nasiliła się inwazja brzozy pochodzącej z obsiewu, sporadycznie pojawiła się również sosna. Rozwój drzew stanowi silne bezpośrednie zagrożenie dla rozwijającej się światłożądnej roślinności torfowiskowej, ponadto poprzez intensywną ewapotranspirację brzozy negatywnie wpływa na warunki wodne torfowiska. Konieczne jest zatem kontynuowanie usuwania obu gatunków drzew z tego obszaru, aż do osiągnięcia możliwie całkowitej ich eliminacji.
Cypel Helski jest miejscem wyjątkowym nie tylko w skali kraju – jest on jedynym na Bałtyku, także przypuszczalnie w Europie, aktywnym zakończeniem piaszczystej kosy przyrastającej na długość.
Od kilku lat obszar Cypla Helskiego jest miejscem intensywnych badań oraz działań o charakterze ochronnym prowadzonych przez różne podmioty. Działania te polegały między innymi na usuwaniu gatunków obcych, odtworzeniu naturalnej roślinności wydmowej, wymianie obcego substratu glebowego na piasek właściwy dla siedliska i regulacji ruchu turystycznego. W ramach tych prac w latach 2012 – 2015 nasza Fundacja przeprowadziła renaturalizację roślinności wydmowej na powierzchni około 10 ha. W trakcie tej pracy skutecznie usunięto obcy substrat glebowy wraz z zasiedlającymi go licznymi gatunkami obcymi, w tym zwłaszcza obcą geograficznie, inwazyjną i rozprzestrzeniającą się także na naturalnych wydmach robinią akacjową. Jednak pomimo starannie prowadzonego, kilkukrotnego usuwania róży pomarszczonej i wierzby kaspijskiej, niewielka część korzeni, nawet bardzo małych ich fragmentów, oderwanych w trakcie prac pozostała pod powierzchnią gruntu. Wypuszczając pędy nadziemne stanowi ona realne zagrożenie ponownego rozprzestrzeniania się w przypadku zaniechania usuwania odrastających pędów i pozostałości korzeni. Należy jednak podkreślić, że w wyniku tych wszystkich działań radykalnie zmniejszono liczebność i witalność róży – na powierzchniach monitoringowych, na których przed zabiegami jej zwarcie osiągało nawet 100%, po zabiegach w lipcu 2015 r. rosło po kilka-kilkanaście niewielkich i często słabych okazów. Zatem aby móc utrzymać dobry stan zrewitalizowanego obszaru oraz nie dopuścić do regeneracji róży pomarszczonej i wierzby kaspijskiej, konieczna jest kontynuacja prac pielęgnacyjnych aż do całkowitego usunięcia zagrożenia. Dodatkowym, niezbędnym działaniem pielęgnacyjnym na renaturalizowanym siedlisku jest również usuwanie spontanicznie pojawiających się zielnych gatunków chwastów.
Niniejszy projekt zakłada dwukrotne usunięcie pędów róży i wierzby wraz z ich systemami korzeniowymi z łącznej powierzchni około 10 ha. W lipcu 2015 oszacowano liczbę naziemnych pędów róży na ok. 6.000 szt. i wierzby na ok. 150 szt. Są one rozproszone na całym obszarze Cypla pierwotnie objętym poprzednim projektem Fundacji. Ich usuwanie wraz z korzeniami zostało zaplanowane na późną wiosnę i wczesną jesień 2016 roku. Pierwsze, wiosenne prace zostały już wykonane. Niniejszym, efektem projektu będzie osłabienie korzeni tych niepożądanych roślin, co spowoduje słabsze ich odrastanie w następnych okresach wegetacyjnych.