Okres realizacji: 20.03.2024-31.12.2024
Koszt kwalifikowany zadania: 297 982,50 PLN
Dotacja WFOŚiGW w Gdańsku: 133 748,50 PLN
Opis:
Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego (FRUG) w partnerstwie ze Stacją Morską im. Profesora Krzysztofa Skóry Uniwersytetu Gdańskiego (SM UG) poprzez realizację kampanii edukacyjnej Błękitna Szkoła – warsztaty morskie, zakłada podniesienie poziomu świadomości ekologicznej społeczeństwa na temat funkcjonowania środowiska morskiego, źródeł jego zanieczyszczeń oraz sposobów ochrony, różnorodności biologicznej oraz bezpośredniego i pośredniego wpływu człowieka na ekosystemy morskie.
Planowane przedsięwzięcie pn. Błękitna Szkoła – warsztaty morskie swoim zakresem obejmie szereg działań edukacyjnych i informacyjnych skierowanych w szczególności do dzieci i młodzieży szkolnej, ale także osób dorosłych, w tym również turystów mających bezpośredni wpływ na jakość i stan nadmorskiej przyrody. Projekt będzie miał charakter ogólnopolski, skierowany będzie do szerokiego grona osób z co najmniej dziesięciu województw. W zależności od działań edukacyjnych opisanych poniżej zasięg każdego z nich będzie nieco inny, ale łącznie obejmować będzie minimum dziesięć województw.
Głównymi działaniami projektowymi będą:
- Warsztaty edukacyjne pn. Błękitna Szkoła – prowadzone będą na terenie Stacji Morskiej w Helu i w okolicach.
Będzie to atrakcyjna oferta zajęć pozalekcyjnych z zakresu biologii i ekologii Morza Bałtyckiego oraz problemów środowiskowych wynikających z działań człowieka. Scenariusz zajęć bazuje na wieloletnim doświadczeniu w edukacji pozaszkolnej w oparciu o najnowsze badania naukowe, będąc cennym uzupełnieniem szkolnych programów nauczania.
Tematy warsztatów prowadzonych na terenie Stacji Morskiej UG w Helu i skierowanych do uczniów szkół podstawowych, ponadpodstawowych oraz podstawowych szkół specjalnych, szkół branżowych, szkół przysposabiających do pracy i zespołów terapeutycznych w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych:
- Bałtyckie foki – biologia, zagrożenia, ochrona i znaczenie żyjących w Morzu Bałtyckim trzech gatunków fok, oglądanie i analiza treningu medycznego fok szarych; udział w grze terenowej w muzeum fokarium jako podsumowanie zajęć
- Fizjologia nurkowania ssaków morskich – charakterystyka wybranych przystosowań ssaków morskich do życia w środowisku wodnym; warsztaty laboratoryjne: doświadczenie dotyczące odruchu nurkowania, izolacji termicznej, wpływu ciśnienia na organizm podczas nurkowania
- Bałtyckie morświny – biologia, zagrożenia, ochrona i znaczenie jedynych waleni na stałe zamieszkujących Bałtyk; udział w grze terenowej w Domu Morświna jako podsumowanie zajęć
- Nasze Morze Bałtyckie – położenie, historia, cechy geograficzne oraz hydrologia Morza Bałtyckiego; podsumowanie w formie pracy z mapą i wypełniania karty pracy; warsztaty laboratoryjne obrazujące różnice między słonawym Bałtykiem a słonym Morzem Północnym
- Mieszkańcy Bałtyku i ich siedliska – charakterystyka typów siedlisk występujących w Morzu Bałtyckim oraz biologia, zagrożenia i ochrona wybranych gatunków z grup je zasiedlających (planktonu, nektonu i bentosu); pokaz preparatów
- Ryby Bałtyku – biologia, zagrożenia, ochrona, przegląd i znaczenie ryb żyjących w Bałtyku, w tym gatunków morskich, słodkowodnych i diadromicznych; pokaz preparatów
- Ptaki Zatoki Puckiej i Półwyspu Helskiego – biologia, zagrożenia, ochrona, przegląd i znaczenie ptaków wodnych; zajęcia terenowe: ptasie obserwacje w porcie rybackim na Cyplu Helskim
- Plastikowy problem w morzu – zanieczyszczenie plastikiem i mikroplastikiem mórz i oceanów ze szczególnym uwzględnieniem Bałtyku; pochodzenie plastikowych odpadów, ich losy w morzu oraz sposoby zapobiegania skutkom obecności tworzyw sztucznych w morzach i oceanach; zajęcia terenowe: poszukiwanie plastiku w próbkach z plaży; zajęcia laboratoryjne: poszukiwanie plastiku w produktach codziennego użytku (np. kosmetykach)
- Podwodny hałas jako zanieczyszczenie – źródła, rodzaje, efekty oddziaływania na organizmy morskie oraz sposoby przeciwdziałania jego skutkom; zajęcia laboratoryjne: pokaz działania kurtyny bąbelkowej; quiz dźwiękowy
- Zanieczyszczenia i skutki eutrofizacji – przyczyny nadmiernego dopływu biogenów, skutki przeżyźnienia zbiorników wodnych, metody przeciwdziałania eutrofizacji; zajęcia laboratoryjne: tworzenie krążka Secchiego, doświadczenie ze spiruliną obrazujące proces eutrofizacji
- Sekcja ryby – przystosowania ryb do życia w wodzie w budowie morfologicznej i anatomicznej (zajęcia laboratoryjne)
- Co żyje w Zatoce Gdańskiej – grupy organizmów zamieszkujące Bałtyk, metody poboru prób w terenie; terenowy warsztat w postaci zaciągu włokiem wzdłużbrzeżnym i analizy zebranego materiału in situ na helskiej plaży
- Jaka jest woda w Zatoce Gdańskiej – terenowy warsztat w postaci rejsu badawczego z poborem prób wody i badaniem jej podstawowych parametrów (zasolenia, temperatury, pH, przezroczystości pozornej)
- Zagrożenia antropogeniczne dla Bałtyku i jego mieszkańców – rodzaje zagrożeń, jakie niesie ze sobą działalność człowieka (zanieczyszczenia, niszczenie siedlisk, nadeksploatacja, przyłów, hałas itp.) oraz sposoby minimalizowania ich skutków (zastosowanie pingerów, kurtyny bąbelkowej, zasada 6R, alternatywne narzędzia połowowe itp.); warsztaty praktyczne: proste urządzenia ograniczające negatywne skutki w/w
- Wizyty gigantów – warsztaty dotyczące waleni fiszbinowych i uzębionych, które odwiedziły Bałtyk, biologia poszczególnych gatunków, ich losy w Morzu Bałtyckim. Warsztat połączony ze zwiedzaniem Domu Morświna i pokazem szkieletów waleni, będących w posiadaniu Stacji Morskiej (delfin, wal butelkonosy, finwal).
- Letni kurs ICHTIOLOGIA MORZA – prowadzony będzie na terenie Stacji Morskiej w Helu i w okolicach. Kurs ten to forma edukacji o Morzu Bałtyckim nastawiona w głównej mierze na zajęcia praktyczne. Głównym celem kursu jest zapoznanie jego uczestników z biologią i ekologią ichtiofauny Bałtyku oraz wpływem zagrożeń antropogenicznych i zmian klimatu na stan jej zasobów. Zajęcia będą miały charakter wykładów, zajęć laboratoryjnych i zajęć terenowych prowadzonych przez wykwalifikowaną kadrę z uczelni w całej Polsce. W celu zoptymalizowania przekazu oraz stworzenia jak najlepszych warunków do zajęć praktycznych w planie kursu ujęto również praktyczne zajęcia podwodne z monitoringu strefy przybrzeżnej oraz rejs edukacyjny, podczas którego zostaną przedstawione sposoby prowadzenia monitoringu ichtiologicznego wybranymi narzędziami połowowymi.
- Wydarzenia plenerowe upowszechniające wiedzę ekologiczną: Międzynarodowy Dzień Bałtyckiego Morświna, Morski Dzień Dziecka – czyli imprezy plenerowe, które mają już kilkunastoletnią tradycję i nieustannie ciesząc się dużą frekwencją, ukazują rozmiar zapotrzebowania na tego typu działania. W trakcie wymienionych wydarzeń plenerowych organizowane są i prowadzone stoiska informacyjno-edukacyjne, na których odwiedzający mogą m.in. bezpośrednio porozmawiać z edukatorami, otrzymać materiały edukacyjne, obejrzeć filmy tematyczne, zapoznać się z aktualnymi wynikami badań naukowych, przedyskutować problemy środowiskowe, przekazać swoje spostrzeżenia, zagrać w gry interaktywne, sprawdzić swoją wiedzę o morskiej przyrodzie.